Beschrijving pauwkalkoen

Leefgebied

Pauwkalkoenen zijn endemisch op het schiereiland Yucatan in Zuidoost-Mexico, Belize en Noord-Guatemala en leven in open boslanden en tropische loofbossen. Ze worden ook wel aangetroffen in moerasgebieden, savannes en verlaten landbouwgebieden.

Uiterlijk

De pauwkalkoen heeft een donker verenkleed met een groene of koperen glans. De vleugels en de staart bevatten gele of witte vlekken. De vogel heeft een kale kop en een hals met een blauwe huid die bezaaid is met geeloranje wratten. Rond de ogen zit een ring van rode huid. De poten zijn donkerrood. Ze worden 70 tot 122 cm groot.

Mannetjes hebben een blauwe vlezige kroon op hun kop met geeloranje wratten. Tijdens het broedseizoen wordt de kroon groter en zijn bij het mannetje de rode oogring en de wratten beter zichtbaar. Bij de mannetjes zitten aan de poten sporen van 3 tot 4 cm. 

De kleuren van de mannetjes zijn uitbundiger dan die van de vrouwtjes. Mannetjes wegen 5 tot 5,4 kg. Vrouwtjes zijn kleiner en wegen 2,7 tot 3,6 kg.

Voortbeweging

Pauwkalkoenen kunnen snel vliegen en hard rennen.

Wetenswaardigheden

  • De pauwkalkoen heeft zijn naam te danken aan de "ogen" op de staart.
  • Mannetjes hebben een blauwe vlezige helm met oranjegele wratten.
  • Aan de poten van de mannetjes zitten 3-4 cm lange sporen.

Voedsel in de natuur

Pauwkalkoenen zijn omnivoren en hun voedsel bestaat uit verschillende zaden, bessen en bladeren en insecten. 

Predatie

Predatoren van zowel volwassen vogels als hun jongen zijn grijze vossen, ocelots, wasberen, neusberen, poema's, wezelkatten, jaguars, slangen en roofvogels. Mensen jagen ook op volwassen kalkoenen voor het vlees. Doordat pauwkalkoenen goed kunnen vliegen en snel kunnen rennen weten ze vaak te ontkomen aan roofdieren.

Gedrag

Pauwkalkoenen zijn sociale dagdieren die af en toe in groepjes worden gezien. Overdag zoeken ze naar voedsel en 's nachts slapen ze op een hoger gelegen tak. Maar het zijn echter voornamelijk bodembewoners.

Voortplanting in de natuur

Vanaf de eerste week van februari begint het uiterlijk van het mannetje te veranderen. De kroon wordt groter en de kleuren van de wratten worden sprekender. Van februari tot april begint het mannetjes te klokken en te pronken om de aandacht van een vrouwtje te trekken. Vlak voor het pronken beweegt hij zijn staartveren heen en weer. Tijdens het pronken spreidt hij zijn staartveren en beweegt hij zijn kop en hals achterover en sleept hij met zijn vleugels over de grond waarbij hij met één vleugel trilt. Hij paradeert vervolgens in cirkels om het vrouwtje heen totdat deze weggaat of laat zien dat ze bereid is om te paren. Dit alles gebeurt in het open veld voor de zon opgaat. Wanneer de zon is opgekomen gaan ze terug naar het bos waar het koeler is.

Pauwkalkoenen broeden één keer per jaar van maart tot en met mei. Het vrouwtje maakt het nest onder dichte begroeiing om het te camoufleren voor roofdieren. Het nest wordt gemaakt in een kuiltje in de grond en in, en naast het nest, worden takjes en gras gelegd. 

Er worden 8 tot 16 grote, lichte eieren met roodbruine stippen gelegd, die na 28 dagen broeden uitkomen. Wanneer de eieren zijn uitgekomen zal de hen de jongen met haar eigen leven verdedigen. Als snel nadat de eieren zijn uitgekomen kunnen de jongen al lopen en eten.

Bedreiging

In beschermde gebieden in Belize zijn redelijk grote populaties te vinden. Maar in andere gebieden zijn ze zeldzaam. De aantallen dalen als gevolg van de jacht voor het vlees en voor de sport. De IUCN heeft de pauwkalkoen geclassificeerd als "Niet bedreigd".

Bronnen:  

Creative Commons-Licentie
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Unported-licentie.